De kracht van boosheid
Boosheid is een krachtig signaal
Boosheid wordt in onze westerse maatschappij niet echt getolereerd. Het hoort niet om boos te worden, zeker niet in een professionele context. Nochtans is het ontzettend belangrijk om irritatie en boosheid te (h)erkennen en er aandacht aan te geven. Als we boos zijn, is dat een schreeuw: we hebben een grote behoefte aan iets.
Helderheid krijgen over de ware oorzaak van onze irritatie of boosheid is van cruciaal belang
Wat een ander zegt of doet, kan wel de aanleiding vormen voor onze gevoelens, maar is nooit de oorzaak. Die oorzaak ligt in onszelf: onze manier van denken, onze verwachtingen, hoe wij vinden dat de andere zou moeten zijn of handelen … Het zijn dus onze behoeften – wat wij nodig hebben – die bepalen hoe wij ons voelen.
Stel dat ik geïrriteerd reageer op de rommel die mijn collega heeft achtergelaten. Dat kan iets vertellen over verschillende behoeftes:
- ik heb behoefte aan orde
- ik wil efficiënt met mijn tijd omgaan en ben geërgerd als ik eerst moet opruimen terwijl ik daar niet op gerekend had
- ik heb een sterke nood aan autonomie en word boos als ik gedwongen word iets te doen wat ik helemaal niet wil (rommel opruimen)
- …
Wat speelt er echt? Graven naar mijn behoefte, levert inzicht op in de oorzaak van mijn irritatie.
Boosheid inslikken of uiten?
Sommige mensen slikken hun boosheid in. Ze hebben schrik om hun gevoelens te uiten. In dat geval ruim ik op, zonder iets over mijn irritatie aan mijn collega te zeggen. Vanbinnen kook ik, maar mijn collega merkt daar niets van. Anderen laten hun boosheid de vrije loop. We noemen hen furies en driftkoppen. Zij hebben geen moeite hun boosheid te uiten en reageren die af op anderen: verwijten, beschuldigingen, beledigingen, ultimatums, dreigementen … Als ik een driftkop ben, heeft mijn collega goed geweten dat ik geen zin heb in zijn rommel (terwijl hij misschien dringend was weggeroepen voor een crisis).
Hoe uiteenlopend die twee reacties ook zijn, ze hebben één ding gemeen: we krijgen meestal niet wat we willen en we blijven achter met een slecht gevoel.
We betalen een hoge prijs voor onze boosheid
Als we onze boosheid inslikken omdat we aardig willen zijn, worden we op den duur ziek. Meestal worden we ook wrokkig als we ons blijven aanpassen en onze behoeften opzijschuiven. Op een bepaald moment ontploffen we toch. En als we onze boosheid ongeremd uiten en anderen als bliksemafleider gebruiken, betalen we de prijs in onze relaties.
Hoe omgaan met de boosheid van anderen?
Mensen weten vaak niet hoe ze moeten omgaan met uitingen van frustratie en irritatie. En dus sussen ze de boel, kijken de andere kant op of geven ze toe aan – in hun ogen – onredelijke eisen. Of ze komen tot een kortetermijnoplossing die het fundamentele probleem niet aanpakt, zodat de boosheid gegarandeerd terugkomt.
De andere beschuldigen? Dat werkt niet
Als wij onze gesprekspartner met oordelen en verwijten benaderen, vat hij dat meestal op als een aanval. Met als gevolg dat de gesprekspartner in de tegenaanval gaat of zich terugtrekt. Beschuldigen is een methode die meestal garandeert dat we niet krijgen wat we willen. Misschien reageren anderen wel een tijdje zoals we willen. Op langere termijn betalen we een prijs. De ander doet wel wat jij vraagt, maar vooral uit angst, schuldgevoelen of plichtsbesef. Dat is nefast voor relaties die pas duurzaam zijn als ze gebaseerd zijn op openheid, vertrouwen en respect voor elkaar.
Verwijten vertalen naar behoeften
Achterhalen welke behoefte er schuilgaat achter een verwijt, dat kan je leren. Het vraagt kennis, aandacht, oefening en vooral de oprechte wil om dieper te graven.
Wij organiseren regelmatig webinars over dit thema. Check onze kalender en schrijf je in. Het zal jouw leven en dat van jouw omgeving zonder twijfel verrijken. Je gaat dan immers in gesprek om nieuwe mogelijkheden te ontdekken. En dat levert op.
Rita Raets
Stichter en bezieler van ‘I love my job’