Verbindend Communiceren in vier stappen
Eén van de krachten van Verbindende Communicatie is dat het uit een concreet model bestaat met vier stappen. Dit model kun je leren en oefenen zodat je in situaties die je als lastig ervaart, kunt terugvallen op de vier stappen. Je leert jezelf eerlijk te uiten zonder de ander te beschuldigen en je leert empathisch te luisteren hoe het met de ander is zonder kritiek te horen of je schuldig te voelen.
De vier stappen
De vier stappen zijn: waarneming, gevoel, behoefte en verzoek. Dus als jij je druk maakt omdat jouw partner een ‘rommeltje’ maakt van de badkamer zou je kunnen zeggen:
- waarneming: Als ik 2 T-shirts en wat ondergoed van je op de grond van de badkamer zie liggen… (in plaats van bijvoorbeeld ´jij laat je rotzooi altijd rondslingeren´)
- gevoel: voel ik me geïrriteerd
- behoefte: omdat ik behoefte heb aan orde in het huis
- verzoek: zou je je spullen willen opruimen?
De kunst (en moeilijkheid) is om er niet automatisch vanuit te gaan dat iemand ‘ja’ zegt op je verzoek. Want als jij de ander geen ruimte laat om nee te zeggen, is de kans groot dat de ander het meer als een eis ervaart dan een verzoek. Hoe mooi jij het ‘verzoek’ ook formuleert.
Luisteren naar de reactie
In plaats daarvan kun je ook met de vier stappen in je hoofd luisteren naar de reactie van de ander. Dus als jouw partner zou antwoorden: ‘Is het weer van dat’ of ‘Ruim het dan zelf op’, probeer dan te horen wat zijn gevoel is (ook frustratie misschien of wellicht boos) en te raden naar zijn behoefte. Het is bijvoorbeeld goed denkbaar dat hij vindt dat jij zijn behoefte aan vrijheid niet repecteert. Als je vervolgens bij de ander hebt gecheckt wat zijn behoefte is, wordt het veel makkelijker om in gesprek te gaan over een oplossing die voor jullie alletwee acceptabel is. Samen kunnen jullie een manier vinden die zowel jouw behoefte aan orde respecteert als zijn behoefte aan vrijheid.
In de praktijk zou het vervolg dan zo kunnen klinken:
Vind je het lastig (gevoel) als ik je vraag om je spullen op te ruimen (waarneming) omdat je graag zelf wilt bepalen hoe je je tijd besteedt (behoefte)?
Of deze gok juist is of niet, doet er niet eens zoveel toe omdat je op dat moment duidelijk maakt aan de ander dat je zijn behoefte serieus neemt. En dat alleen al zullen de meeste mensen erg waarderen.
Universele behoeftes
Het hart van Verbindende Communicatie zijn behoeften die we allemaal hebben omdat ze universeel zijn. Je kunt dan denken aan bijvoorbeeld voedsel, drinken, huisvesting, maar ook respect, liefde, erkenning en autonomie. Een van de ideeën achter het model is dat het goed mogelijk is om een verbinding tot stand te brengen tussen mensen of teams op dit niveau van behoeften, net omdat behoeften universeel zijn.
Marshall Rosenberg
Verbindende Communicatie vindt zijn oorsprong in de Geweldloze Communicatie, ontwikkeld door Marshall Rosenberg, een Amerikaanse psycholoog. Hij vroeg zich van jongs af aan af hoe sommige mensen erin slagen om, zelfs in de meest moeilijke omstandigheden, met mededogen te reageren. Het model van Rosenberg werd op grote schaal in gebruik genomen tijdens de jaren 1960, toen in de VS de rassenscheiding werd opgeheven en er veel geweld was. Het model van Geweldloze Communicatie werd ingezet om te helpen de verschillende behoeftes (aan veiligheid, aan respect e.d.) op een vreedzame manier te verwoorden en zo tot een oplossing te brengen.
Vandaag wordt het model in veel bedrijven en organisaties ingezet om mensen in harmonie en met respect met mekaar te leren samenwerken
Terug naar overzicht