Self Determination Theory als sleutel tot werkgeluk

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat mensen met goesting doen waarmee ze bezig zijn? Met goesting uit bed komen om de dag aan te vatten, energie ervaren tijdens de (werk)dag en met een vervuld gevoel de avond afsluiten?
Met goesting, maar niet met té veel. Het gebeurt immers dat mensen vanuit een overvloed aan energie té veel hooi op de vork nemen, niet de nodige rustpauzes inlassen, en daardoor zichzelf voorbijlopen.

Intrinsieke motivatie

Intrinsieke motivatie is dé sleutel om mensen met goesting hun ding te laten doen. Want door intrinsieke motivatie ga je tot actie over vanuit jezelf. Niet omdat het je opgelegd wordt, maar omdat wat je doet jou plezier en voldoening geeft. Intrinsieke motivatie zorgt trouwens ook voor kwaliteitsvolle resultaten omdat creativiteit en leergierigheid op een positieve manier worden aangesproken.

 

Paradox: anderen intrinsiek motiveren?

Leiders hebben er dus baat bij dat mensen vanuit zichzelf hun taak mét goesting opnemen. Hier zit echter een paradox: hoe zorg je ervoor dat anderen intrinsiek gemotiveerd geraken?

Intrinsieke motivatie valt namelijk niet te forceren. Waar kan je dan als leidinggevende wél voor zorgen:

  • je kan ervoor zorgen dat de taak op zich aangenaam is
  • dat het ‘waarom’ van een taak zo dicht mogelijk aanleunt bij wat die persoon belangrijk vindt
  • dat het waarom van de taak past bij de waarden van de persoon
  • dat de persoon in zijn/haar werk volop zijn/haar talenten kan inzetten
  • dat het werk een onderwerp bevat dat de persoon boeit
  • dat de werkcontext zodanig georganiseerd is dat de medewerker zich in zijn sas voelt

Als leider zorg je er dus voor dat het werk van jouw mensen aansluit bij hun eigen welbevinden. Zo doen jouw collega’s het werk niet omdat het nu eenmaal moet maar omdat ze het zelf heel graag willen.

 

Self Determination Theory (SDT)

De meest gangbare theorie over motivatie is de Self Determination Theory (SDT) van Ryan en Deci. SDT gaat ervan uit dat je iemand best taken geeft die aansluiten bij wie iemand is en wil zijn, bij zijn/haar eigen kern, bij zijn/haar authenticiteit. Dit koppel je best aan de drie psychologische noden die elk individu heeft: autonomie, competentie en verbinding.

 

Autonomie en competentie

Wat autonomie en competentie betreft, daar kunnen we beknopt over zijn. Autonomie is de universele drang om beslissingen te nemen vanuit de eigen authentieke kern. Die autonomie ontstaat niet vanuit rebellie of een wens compleet onafhankelijk te zijn, maar wel vanuit een diep persoonljk verlangen om bij te dragen tot en zich te integreren in het sociale weefsel. Competentie is de mate waarin iemand het gevoel heeft dat zij/hij in staat is een doel te bereiken en het werk te doen zonder bovenmenselijke inspanningen. Of er voor deze noden effectief aandacht is binnen organisaties, is een ander paar mouwen.

 

Verbinding

Verbinding is zeker nú een actueel maatschappelijk thema. Betekenisvolle relaties, het blijkt een echte menselijke behoefte te zijn. Verbinding is de belangrijkste van de drie pijlers: zonder verbinding zal de ontwikkeling van autonomie en competentie immers geen voedingsbodem krijgen.

Je zou verbinding kunnen beperken tot een zich verbonden weten met mensen rondom zich: vrienden, familie en wat collega’s bijvoorbeeld. Het gaat echter verder dan dat. Sleutelen aan, en fijnmazig bijstellen van verbinding (met specifieke mensen) omdat je in verbinding zou kunnen blijven gaan zonder jezelf te verliezen: het is een evenwicht waar je nooit klaar mee bent. Hier is ‘zelfzorg’ op zijn plaats. Je kan maar blijvend geven vanuit overvloed. ‘One cannot serve from an empty vessel’ (Eleanor Brown).

 

Grenzen aangeven

Omdat verbinding vitaal is, maar omdat die verbinding soms ondermijnd wordt, is het cruciaal om grenzen aan te geven. Voor mezelf is grenzen aangeven ook niet evident, omdat het als verbinder tegennatuurlijk is. Maar voor mensen (en projecten) die ik de moeite waard vind, is het nét noodzakelijk het gesprek aan te gaan, om zo met een rein geweten vanuit persoonlijke duurzaamheid verder te kunnen blijven geven.

 

Zelfzorg is ontdekken wat je missie is, je daarvoor smijten. En ook beseffen dat je soms grenzen moet aangeven om je engagement duurzaam te kunnen waarmaken!

Franky De Cooman – Coach en trainer bij I love my job

 

In februari geeft Franky een webinar over dit onderwerp:

° 11 februari van 20u tot 21u
° 24 februari van 11u tot 12u
→ Schrijf je vandaag nog in!

Terug naar overzicht