Hoe ontstaat perfectionisme of bevestigingsdrang?
Wij zijn gepassioneerde perfectionismecoaches. We zien hoe mensen snel veranderen als ze een traject perfectionismecoaching via de unieke OCP-methodiek doorlopen. Ze worden gelukkiger en zien meer mogelijkheden.
Hoe zien wij perfectionisme?
Perfectionisme is niet hetzelfde als zorgen voor kwaliteit. Perfectionisme is de ‘te-modus’: te goed willen doen, te veel werken, te sterk structureren, je te verantwoordelijk voelen. Perfectionisme is de schadelijke ‘te’, die jou ongelukkig en moe maakt. Het leidt tot burn-out en andere ziektes.
Je wordt niet geboren met perfectionisme
Als een kind geboren wordt, is het zijn pure en vrije zelf. Het voelt zich in niets geremd. Opvoeders sturen het gedrag bij – met de beste bedoelingen – en leren het kind ‘zijn verstand te gebruiken’. Perfectionisme of bevestigingsdrang ontstaat als ons verstandige of brave kind de overhand krijgt en het vrije kind als het ware wegdrukt. Er is dan nog enkel ‘het denken’.
Hoe sterker dit proces, hoe meer je het contact met het vrije kind in jou verliest. Perfectionisme ontwikkelt zich dan tot een automatisme dat zich in heel wat omstandigheden doet gelden. Ook op momenten dat het helemaal niet gepast is. Het gebeurt gewoon, je hebt geen keuze. En daar zit het probleem.
Tijdens perfectionisme-coaching (via de OCP-methode) gaan we na welke omstandigheden er (waarschijnlijk) toe hebben geleid dat het patroon zich bij de klant heeft ontwikkeld. We analyseren verder niet en vellen zeker geen oordeel over de opvoeders.
Het is wél de bedoeling om vast te stellen dat niemand met perfectionisme geboren is. Het is gaandeweg deel geworden van je identiteit. En als je dat weet, dan kan je er ook voor kiezen om er afscheid van te nemen.
Deze factoren kunnen perfectionisme uitlokken:
- Ouders (met perfectionisme). Als ouders stressvol leven en zichzelf niet oké vinden, dan straalt dat af op hun omgeving. Kinderen zien dit gedrag en kopiëren het. Bovendien verwacht je vanuit perfectionisme één en ander van jouw omgeving want de lat ligt hoog. Kinderen voelen dit en gaan zich daarnaar gedragen. Sommige kinderen zijn daar vatbaarder voor dan anderen.
- De druk om beter te presteren. Dat zit ingebakken in onze maatschappij: in het onderwijs, het bedrijfsleven, zelfs in hobby’s en sporten voor het plezier. Op zich is daar niet mis mee, zolang het kind zelf niet vindt dat het tekortschiet. Het vrije kind wordt dan het brave kind dat nog beter zijn best zal doen zodat anderen het goed genoeg vinden. Ze leggen voor zichzelf de lat heel hoog – met faalangst tot gevolg.
- Niet aanvaard worden als het kind dat je bent. Welgemeende uitspraken als ‘Neem maar eens een voorbeeld aan je zus’ maakt dat kinderen zich met anderen gaan vergelijken en zich meestal de mindere voelen. Soms hebben kinderen het gevoel niet aanvaard te zijn door lichamelijke kenmerken, taal, afkomst, geslacht,… En soms wordt er ronduit gepest waardoor het kind het gevoel krijgt dat het echt niet oké is.
- Het gevoel te moeten zorgen voor. Als een ouder ziek is, kunnen kinderen heel stil, braaf en zorgzaam zijn. Daar is niets mis mee. Het wordt een heel ander verhaal als een kind permanent hulp verleent. Dan worden de rollen omgedraaid: het kind zorgt voor de ouder(s), voor een jongere broer of zus, voor de grootouders,… In eenoudergezinnen zie je kinderen vaak verantwoordelijkheid nemen die (nog) niet bij hen past.
- Behoefte aan affectie. Ouders hebben door de druk die de maatschappij oplegt, vaak niet de tijd en de energie om kwalitatief met hun kinderen bezig te zijn. Het kind doet dan alles wat de ouders verwachten om toch maar gezien, gehoord, geknuffeld te worden.
- Traumatische ervaringen. Soms ervaart een kind iets als traumatisch, terwijl het voor een volwassene iets kleins is. Denk aan te laat opgehaald worden in de nabewaking. Soms ook het overlijden van een dierbare (bv. grootouder). Dit kan een blij kind snel veranderen in een kind met perfectionisme zeker wanneer het om één of andere reden de schuld op zich neemt. Daardoor beslist het kind onbewust dat het niet oké is.
- Verhuizen naar een totaal nieuwe omgeving. Kinderen hebben behoefte aan structuur en houvast. Dat verandert compleet als je in een totaal nieuwe omgeving gaat leven, soms ook nog met een vreemde taal. Sommige kinderen vinden dat leuk, voor anderen wordt het een heel moeilijke periode.
- Gepest worden en als je dan al braaf bent, trek je dit nog meer aan. Je bent onvoldoende weerbaar. Is gepest worden niet het beste bewijs dat je niet oké bent? En daardoor ga je jezelf nog meer haten.
- Hoogsensitiviteit betekent dat de zintuigelijke ervaringen sterker binnenkomen en een grote hoeveelheid gedachten, ideeën en gevoelens oproepen. Hoogsensitieve kinderen worden sterker en heviger geraakt door ervaringen en ervaren sneller stress. Ze hebben behoefte om zich regelmatig af te zonderen maar willen erbij horen en forceren zich. Doordat ze zich anders voelen dan de anderen ontstaat het ‘ik ben niet oké’-gevoel.
- Ouderlijke verboden die met de beste intenties geuit worden maar vaak een nefast gevolg hebben op het welbevinden van het kind. Vaak zijn het negatieve boodschappen die onbewust en onbedoeld een slecht gevoel creëren bij het kind waardoor het zich ‘niet oké’ gaat voelen. Bijvoorbeeld: ‘je bent de oudste, je zou beter moeten weten’, ‘er is geen reden om te wenen’…
Hoe pakken we dit aan in perfectionismecoaching?
Meestal hebben ouders en andere opvoeders de beste bedoelingen gehad. Ze deden wat ze dachten dat nodig was. We oordelen dus niet, wel kijken we samen hoe perfectionisme gegroeid is.
We gaan aan de slag met de OCP-methodiek (ontwikkelingsgericht coachen van perfectionisme). Het is een krachtige methodiek die voor vele mensen de weg is geweest naar een gelukkiger en authentieker leven.
De meeste ‘I love my job’ architecten zijn gecertifieerde OCP-coaches. Bij ons kan je dus terecht voor een kwalitatieve begeleiding die je (opnieuw) toegang geeft tot jouw unieke kern, jouw unieke energiebron. Deze begeleiding brengt je een stap dichter bij een gelukkig leven.
Rita Raets
Zaakvoerder en Perfectionismecoach
Terug naar overzicht